Erdoğan, NATO Harikulâde Devlet ve Hükümet Liderleri Tepesi vesilesiyle Belçika’nın başşehri Brüksel’e gerçekleştirdiği ziyaretin dönüşünde uçakta yanında götürdüğü gazetecilerin sorularını yanıtladı.
‘S-400 konusunda bugün de tıpkı noktadayız’
Erdoğan, “Biden ile ayaküstü sohbetiniz oldu, bunu merak ediyoruz. Amerika’nın S-400’lerin Ukrayna’ya verilmesini istediği savı Amerikan basınında yer aldı. Türkiye, bu ciddiye alınacak bir tez değil diyerek tıpkı yerden yanıt verdi. Hatta Fahrettin Beyefendi, ‘Batı dünyası bu çeşit temelsiz tezler yerine evvel şartsız F-35 programına Türkiye’yi katsın’ dedi. Siz keza pek çok kez bu mevzu kapandı dediniz. ABD inatla, ısrarla neden bu mevzuyu tekrar gündeme getiriyor?” sorularına karşılık Erdoğan, şunları söyledi:
“Her şeyden evvel S400 konusunda nasıl en başta bizim için bu iş kapanmıştır dediysek, bugün de biz birebir noktadayız. Bu husus bizim için kapanmıştır. Bunlar savunma noktasında bizim kendi malımızdır, bu bitmiştir. Bir başka bahis Wall Street Journal’ın yazdığına karşı Bağlantı Başkanı’mız gerekli yanıtı bütün hassasiyetiyle aslında vermiştir. O yanıt onlara kâfi de artar bile. Daha fazlasına da bu hususta gerek yok. Zira bunların bütün işi ortalığı karıştırmak. ‘Buradan sanki Türkiye’ye nasıl bir darbe vururuz da onu ıstıraba sokarız’ bu türlü bir uğraşın içindeler. Anında müdahale ederiz, sonuç alamazlar.”
Gıda fiyatları ve orantısız polis şiddeti sorulmadı
Erdoğan’a son günlerde gündem olan artan besin fiyatları ve Adana’da Furkan Vakfı üyelerine yönelik orantısız polis şiddeti sorulmadı. Erdoğan’a sorulan sorular ve verdiği cevaplar şöyle:
‘Üzerimize düşeni imkanlarımız ölçüsünde yapmaya devam edeceğiz’
“Rusya-Ukrayna savaşı sonrasında NATO-AB münasebetlerini nasıl değerlendirirsiniz? Bu işgal bize neler gösterdi? NATO Genel Sekreteri ‘Güvenliğimiz konusunda yeni bir gerçeklikle karşı karşıyayız. Bu yüzden caydırıcılığımızı ve savunmamızı daha uzun vadede tekrar düzenlemeliyiz.’ formunda açıklaması olmuştu. Bu yeni periyotta Türkiye’nin rolü konusunda neler söylersiniz? Bir de kimyasal ve nükleer silahların kullanımı konusunda dünya adeta diken üstünde, karşılıklı açıklamalar geliyor, bu bahisteki görüşleriniz nedir?” soruları üzerine Erdoğan, şunları söyledi:
“Her şeyden evvel bu kriz iki hususu gözler önüne serdi. Bunlardan birincisi Avrupa güvenliğinin temel taşı, temel yapısı NATO’dur. Bunu çok açık, net olarak görmüş bulunuyoruz. İkincisi, Türkiye bölgesel güvenliğin temini için vazgeçilmez bir müttefiktir. Gerek ikili görüşmeler gerekse tepe toplantısı esnasında önderlerin birçoğu bunu lisana getirdiler. 70 yıllık üyeliğimizde NATO’ya en kapsamlı katkıları veren Türkiye, müttefiklerden farklı olarak bunu her tarafıyla karada, denizde, havada, siyasi etkinliklerinde ortaya koyan bir ülke oldu. İttifak dayanışması ruhuyla üzerimize düşeni imkanlarımız ölçüsünde yapmaya da devam edeceğiz. Bu süreci de Türkiye tıpkı kararlılıkla, güvenilirlikle yeniden sürdürüyor. Hatta bu bahiste örnekliğini ortaya koyuyor. Bunu da bütün siyasi başkanlar olsun, komuta kademeleri olsun, bizimle paylaşıyorlar. Bunu da iftiharla gördük. Bundan ötürü da alışılmış memnuniyetimizi bilhassa söz etmek isterim. Öteki taraftan, kitle imha silahlarının kullanımını elbette insanlığa karşı işlenmiş hata olarak kıymetlendiriyoruz.”
‘Rusya ile Ukrayna ortasında müzakere edilen 6 başlık var’
“Türkiye garantör ülke olacak mı? Garantörlük kelam konusu olduğu takdirde Ukrayna ve Rusya kurallarını yerine getirmezse bu Türkiye için bir sorun teşkil eder mi?” soruları üzerine Erdoğan, savaşı sonlandırmak için başından itibaren büyük çabalar ortaya koyduklarını söyledi.
Erdoğan, “Hatta Rusya ve Ukrayna Dışişleri Bakanlarını Antalya’da bir ortaya getirdi. Akabinde bir Moskova ziyaretini, bir Lviv ziyaretini de gerçekleştirdi. Yeniden bunun dışında Ulusal Savunma Bakanı’mın muhataplarıyla yaptığı birçok görüşme oldu. Bunları devam ettiriyorlar. Olağan bütün bunlar garantörlük, bunun dışında arabuluculuk vazifesini Türkiye’nin yapabileceğinin en hoş örneği oldu” dedi.
Rusya ile Ukrayna ortasında müzakere edilen 6 başlık bulunduğunu lakin iki tarafın da sıcak yaklaştığı ya da kabul etmediği bahisler olduğunu anlatan Erdoğan, şöyle devam etti:
“Özellikle 4 başlık üzerinde mutabakat varmış üzere bir durum kelam konusu. Bunlardan bir tanesi bilhassa bu NATO problemiyle ilgili. Ukrayna birinci başlarda bu mevzuya ehemmiyetle asılıyordu ancak daha sonra NATO üyeliğinden çekilebileceğini Zelenskiy söz etmeye başladı. Bir öbür husus, bilhassa Rusça’nın resmi lisan olarak kabul edilmesi problemi. Zelenskiy bunu da kabul etti. Zati Rusça Ukrayna’nın çabucak her yerinde konuşulan bir lisan. Bu noktada da bir sorun yok. Bir başka mevzu silahsızlanma sorunu. Natürel Ukrayna bir devlet, yani silahsızlanmayı A’dan Z’ye kabul kelam konusu değil. Lakin bu husus da anlaşılamaz değil. Yani orada da muhakkak odunların verilebileceğini Ukrayna tarafı tabir etti. Dördüncü bahis, ki yeniden Ukrayna’nın da burada bir mutabakatı var; o da bu kolektif güvenlik dedikleri problem. Bu bahiste da Ukrayna olumlu bir yaklaşım ortaya koydu. Ancak alışılmış Ukrayna Kırım ve Donbas hususlarında bu kadar rahat değil. Donbas sıkıntısında en sonda hoş bir adım attı, bana nazaran akıllı bir liderlik diyebiliriz ve ‘Bu hususta referanduma gitmem gerekir’ dedi. Bu mevzuyla orayı kestiler. Şu anda bu türlü bir durum var. Kaldı ki Rusya 2014’te Kırım’ı işgal ettiği vakit, biz çok açık, net bu işgale karşı çıkmıştık ve o günden sonra da Putin ile yaptığım her görüşmede bu işgale karşı çıktığımızı daima söylemiştim. Lakin o vakit Batı bu işgale bugün olduğu üzere çok açık, net bir tutum koymamıştı.
Bu hali koymadıkları için işte bugün başımıza bunlar geldi. Olağan Kırım ile bir arada Donbas, Donetsk, Luhansk vesaire bütün bunlar Kırım’ın adeta bir çarpanı oldu. Ve biz bu bahisteki halimizi bu biçimde ortaya koyduk. Doğal bu 6 başlığın 4’ü için şu anda Ukrayna tarafından olabilir deniyor fakat öteki ikisi hakkında olumlu bir yaklaşım kelam konusu değil. Artık benim bugün Zelenskiy ile bir görüşmem olacak. Putin ile büyük ihtimalle yeniden hafta sonu yahut hafta başı bir görüşmem olabilir. Bu görüşmelerde de bu NATO’daki görüşmelerin kendileriyle bir müzakeresini, değerlendirmesini yapıp, bundan sonraki sürece yönelik ‘Artık barış için atılacak adımın mimarı sen olmalısın.’ demeliyiz. ‘Buna bir onurlu çıkış yap.’ demek suretiyle bu işi tatlıya bağlamanın yolunu aramamız lazım.”
‘Olumlu bir süreç devam ediyor’
“Türkiye’nin ABD ile sürdürdüğü yeni F-16’lar, F-16 modernizasyon kitleri konusunda olumlu gelişmeler var mı? Türkiye’nin Kiev’de kalan A400m uçaklarının geri getirilmesi konusunda bir süreç, teknik hazırlık var mı? Karadeniz’de döşenmiş kimi mayınların özgür kalması sonucunda ortaya çıktığı sav edilen tehlike, tabir edildiği üzere önemli bir boyutta mıdır? NATO bu hususta Türkiye’ye teknik bir dayanak verebilir mi?” soruları üzerine Erdoğan, F-16’larla ilgili görüşmeleri Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın muhataplarıyla yürüttüğünü ve bu hususta şu an prestijiyle olumlu bir sürecin devam ettiğini söyledi.
Erdoğan, “Biden’ın bana ‘Ben kongreye bu bahisle ilgili olumlu yaklaşımımı sunacağım ve mevzunun da takipçisi olacağım.’ istikametinde sözleri oldu. Temenni ederim ki bu istikamette şayet sonuç devam ederse, noktalanırsa o vakit biz yeni alacağımız F-16’lar ve eldekilerin modernizasyonunu hızla bitirme fırsatını bulacağız” tabirini kullandı.
Mayınlar konusunda bütün önlemlerin alındığını söyleyen Erdoğan, “Gerek Ulusal Savunma Bakanı’mın gerek Deniz Kuvvetleri Komutanı’mın ortak kanaati, bunlar bu türlü başıboş bir durumda değil. Ayrıyeten bu mayınların kendilerini kilitleme durumu kelam konusu. Yani su yüzüne çıktığı anda bu mayınlar kendi kendini kilitliyor, adeta kendi kendini patlatıyor. Bu türlü bir özelliği de var. Bunun dışında da Deniz Kuvvetlerimiz her türlü önlemi almış vaziyette” dedi.
A400m uçaklarıyla ilgili hem Ukrayna hem de Rusya ile temasları sürdürdüklerini dsöyleyen Erdoğan, “Bize her türlü teminatı veriyorlar. Diyorlar ki (Şu an prestijiyle bunu çekmeye kalkarsak, hava alanında külfetler var. Bundan ötürü bu türlü bir riski göze almayalım. Biz sizinle irtibat halindeyiz ve sağlıklı bir duruma girildiği anda bu uçakları sizlere göndereceğiz.)” diye konuştu.
‘Ülkemize gelenlere natürel ki kapımız açıktır’
“Amerikan şirketlerinin Rusya’dan çıkacak olması nedeniyle biraz bu türlü külfetler yaşanırken tekrar de bu şirketlerin Türkiye’ye gelişi konusunda beklentiniz nedir?” sorusuna karşılık Erdoğan, yalnızca Amerikan şirketlerinin değil, dünyanın birçok markasının ve kümesinin Rusya’dan çıktığını söyledi.
Erdoğan, “Bunlardan ülkemize gelenlere doğal ki kapımız açıktır, buyursunlar gelsinler deriz. Bunun dışında tekrar muhakkak sermaye kümelerinden ülkemize gelip bizde imkanlarını park etmek isteyenler olursa onlar için de natürel ki kapımızı kapalı tutmayız. Buna da kapımız açıktır” değerlendirmesini yaptı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, yaptırımlar bahsiyle ilgili şunları söyledi:
“Yaptırımlar noktasında da BM’nin muhakkak çizgilerini biz de kıymetlendiririz lakin şunu da unutmayalım ki bütün bu adımları atarken bizim Rusya ile olan bağlarımızı bir kenara koymamız mümkün değil. Bunu ben çok evvel de açıkladım biliyorsunuz. Çünkü bugün yalnızca doğal gaz düşünüldüğünde, kullandığımız doğal gazın yaklaşık yarısını biz Rusya’dan alıyoruz. Bunun yanında Akkuyu Nükleer Güç Santralimizi bugün Rusya ile yapıyoruz. Biz bunu da bir kenara koyamayız. Ben bunu bugün Macron’a da söylediğimde ‘haklısın’ diyor. Yani orada yapılacak rastgele bir şey kelam konusu değil. Bu mevzudaki hassasiyetimizi korumak durumundayız. Birincisi ben halkımı karda kışta soğukta bırakamam. İkincisi sanayimizi büsbütün sıfırlayamam. Bunları korumak durumundayız. Biz devletiz, 85 milyon nüfusumuz var. Üzerimize düşen her türlü vazifesi de yaparız, yapıyoruz. Şu anda Ukraynalılar için 56 civarında insani yardım tırını biz bölgeye gönderdik. Bunların içerisinde besini var, giyeceği var, ilacı var. Bunlar hala artarak da devam ediyor.”
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un iki yıl evvel “NATO’nun beyin mevti gerçekleşti” kelamı ve gelinen nokta hatırlatılarak “Kendisinin de bu krizde arabuluculuk gayretleri oldu. Fransa’nın bu gayretlerini nasıl değerlendiriyorsunuz? Ayrıyeten ABD Lideri Biden ile alakaları nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusu üzerine Erdoğan, “Macron ile ilgili kısımdan başlayalım. Demek ki NATO’nun beyin mevti gerçekleşmemiş. Bu türlü bir şey de kelam konusu değilmiş. O çok şanssız bir açıklamaydı” sözünü kullandı.
“Bu bahtsız açıklamanın akabinde da Macron, şu anda NATO içerisinde en etkin rolü oynayan başkanlardan bir tanesi durumunda” görüşünü aktaran Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti:
“Epey çabalı. Gerek Ukrayna gerek Rusya gerek öteki ülkelerle olan görüşmelerde Macron’u çok faal görüyorum. Bununla ilgili olarak da öbür ülkelerin, başkanların Macron’a bakışı da değmişmiş vaziyette. Bütün bunlarla birlikte de Türkiye-Fransa ortasında attığımız birtakım adımlar vardı. O adımları, Türkiye-Fransa bağlantılarını yine ele almak ve hatta Türkiye-Fransa-İtalya olarak üçlü attığımız adımları tekrar hayata geçirmek için çalışmalarımızı sürdürmeyi karar altına aldık. Temennim odur ki inşallah seçim sonrası bu yeni süreci güçlü bir biçimde başlatırız diye düşünüyorum.
Biden’a gelince, Biden ile bu dorukta ayaküstü bir hal hatır sorduk. Önümüzdeki süreçte kendisiyle telefon diplomasisiyle birtakım hususları ele alma fırsatımız olacak. Ancak olağan burada Ulusal Savunma Bakanım muhatabıyla bu F-16’lar konusunu görüştü”
“Üçlü dediğiniz Fransa-İtalya-Türkiye STAMP-T füzesini mi kastediyorsunuz?” denmesi üzerine Erdoğan, “Evet, Eurosam. O mevzuyu Macron ile görüştüğümüz üzere Draghi ile de görüştük. Draghi de benden sonra Macron ile yaptığı görüşmede bu mevzuyu açtı” karşılığını verdi.
Savaşın başlamasından bu yana gerek Avrupa’nın gerekse ABD’nin tahlile yönelik somut adımlar atmadığının görüldüğü belirtilerek “Zirvede tansiyonun düşürülmesi ya da tahlil odaklı bir eğilim gördünüz mü?” sorusu üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, aslında başkanların büyük bir çoğunluğunun tansiyonun düşürülmesinden yana olduğunu bildirdi.
Erdoğan, şunları söyledi:
“Çünkü ortada son periyodun en büyük felaketi yaşanıyor. Binlerce çocuk, bayan, sivil maalesef öldürülüyor. Bütün bunları görüp de hala ‘vurun gitsin’ demek mümkün değil. İşin maddi boyutuna baktığımız vakit o da başka bir felaket. Artık bütün bu gelişmeler karşısında en kısa yoldan burada ateşkes nasıl olur, bunun hesabı, çabası içindeler. Bu hususta herkes ateşkesin bir an evvel olması konusunu gündeme getiriyor. Temennim odur ki burada daima birlikte yapacağımız bir dayanışmayla bunu sağlayalım, bunu başaralım. Şayet bunu başarabilirsek nitekim insanlığa en büyük hizmeti yapmış oluruz.”
Ankara’nın son periyotta çok sayıda önderi ağırladığı hatırlatılarak, sorusu üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, yüklü olarak doğal ki Rusya-Ukrayna’nın bu işin ana başlığını teşkil ettiğini belirtti.
Erdoğan, şöyle devam etti:
“Gelen ülkelerle bölgeye dair meseleleri da masaya yatırıyoruz. Mesela Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev kardeşimin günübirlik ziyaretinde ana başlığımız Rusya ve Ukrayna oldu. Kendisi de Rusya’yı en düzgün tanıyan önderlerden biri. Sayın Putin ile olan ilgileri malum. Bu savaşı da en uygun tahlil edenlerden biri. Bunları kendisiyle çok açık, net konuşma fırsatımız oldu. Polonya Cumhurbaşkanı Duda da burada gerçekten takdire şayan birisi. Polonya bölgede 2 milyon civarında mülteciye mesken sahipliği yapıyor. Başka taraftan şu anda Ukrayna’dan sonra Rusya’nın amacında olabileceğini düşünüyor. Onun için de alışılmış kendine nazaran bütün önlemlerini alıyor, almak durumunda. Örneğin bugün, Biden Polonya’ya gidiyor. Alışılmış Ukrayna bir NATO ülkesi değil fakat Polonya birebir vakitte bir NATO ülkesi. Polonya’nın bizimle olan diyalogları da ileri derecede. Bu özelliği de var. Münasebetiyle onunla olan münasebetlerimizde öncelikli Rusya-Ukrayna olayı var lakin bunun yanında da doğal Polonya ile ilgili savunma sanayiine yönelik münasebetlerimizi, ekonomik alandaki bağlarımızı görüşme fırsatımız oldu.”
Yunanistan’ın ziyaretinde ise Yunanistan-Türkiye bağlarındaki malum kahırların ortadan kaldırılmasına yönelik ne üzere adımlar atabileceklerini görüşme imkanı bulduklarını lisana getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bundan sonraki süreçte aracılarla değil biz direkt olarak kendimiz görüşmelerimizi yapalım, özel temsilcilerimiz vasıtasıyla görüşmelerimizi yapalım, bu türlü sürdürelim diyoruz.” açıklamasında bulundu.
Erdoğan, şunları kaydetti:
“Yine öteki gelen başkanlarla de iki ülkenin ortasındaki münasebetleri ele aldık ancak öne çıkan tekrar Rusya-Ukrayna konusu oldu. En değerli ziyaretlerden bir tanesi de İsrail Cumhurbaşkanı Herzog’un ziyaretiydi. Bu süreçte İsrail Başbakanı Bennett’in de gelme durumu kelam konusu. Onun da gelişiyle birlikte Türkiye-İsrail ilgilerinde yeni bir süreci başlatma durumumuz olabilir. Bunun Filistin problemine de olumlu yansımaları olacağına inanıyoruz. Burada doğal daha çok Doğu Akdeniz ile ilgili birlikte neler yapabiliriz konusu var. İkili alakalarda birlikte atabileceğimiz en değerli adımlardan bir tanesi olarak o denli zannediyorum ki burada tekrar doğal gaz konusu öne çıkabilir. Bunların değerlendirmeleri için evvel Dışişleri Bakanı’mı, Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanı’mı taraflar tarih belirledikten sonra İsrail’e göndereceğiz. Bu görüşmeleri Dışişleri Bakanı’mızın, Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanı’mızın İsrail’de yapacakları çalışmayla başlatmış olacağız.”
Krizlerin dünyada güç istikrarlarını değiştirdiği belirtilerek “Dünyada bir güç sorunu yaşanırken önderlerin Türkiye’ye ziyaretleri, bunların hepsini bir ortaya getirecek olursak Türkiye’nin ‘enerji hub’ı olma gayesi vardı, bu amaçta uzaklığın azaldığını söyleyebilir miyiz?” sorusunu da yanıtlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İnşallah bu önümüze yeni kapılar açacak. Şu anda açıklamayacağım. İnşallah bu yaptığımız görüşmelerle birlikte önümüze güçte çok daha farklı alanlar açılacak ve bunu duyduğunuzda ‘Bu da nereden çıktı?’ diyeceksiniz. Bu görüşmelerden inşallah şöyle dört dörtlük bir sonuç çıkacak. Birinci görüşmeleri yaptık, inşallah arkadaşlarımız da görüşmeleri devam ettirecekler, bu görüşmelerin devamında da biz bunun açıklamasını yapacağız” dedi.
Petrol ve besin güvenliği
Dünyada besin güvenliğinin çok dillendirildiği ve bu bahisteki tehlikeye işaret edildiği lisana getirilerek “Türkiye açısından petrol ve besin güvenliği konusunda neler söylersiniz?” sorusu üzerine Erdoğan, besin güvenliği konusunda her türlü önlemi aldıklarını söyledi. “Bugün dünyada besin güvenliği noktasında ıstırabın yaşanmadığı bir ülke var mı?” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Her ülkede az yahut çok bir meşakkat var. Biz de bu noktada kısmen bu cins problemleri yaşıyoruz lakin bütün önlemlerimizi alıyoruz” sözünü kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Diyelim ki kırmızı ette mi zahmet var, ona nazaran adımlarımızı atıyoruz ve çabucak hızla sistemlerimizi çalıştırıyoruz. Öbür tarafta diyelim ki ‘şeker yok’ dediler. Bir de baktık ki birçok yerde stoklar, depolar dolu. Kontrollerle zirvelerine binince çabucak şekerler ortaya çıktı. ‘Ayçiçeği yağı’ dediler. Onda da yeniden Azak Denizi’ndeki 5 tane gemimiz geldi, böylelikle bir anda o iş çözülmüş oldu. Hububatta da emsal durumlar kelam konusu oldu. Rusya ve Ukrayna’daki önemli ölçüde hububat, bakliyat yüklü gemilerimiz geldiler, geliyorlar. Türkiye, bu kesimlerde Allah’ın müsaadesiyle problem yaşamaz. Türkiye bunları aşmaya muktedir, güçlü bir ülke. Fakat Türkiye’de muhalefetin siyasi ahlakı iflas etmiş durumda. Kasvet burada. Muhalefetteki siyasi ahlakın iflas edişi fakat işte bu çeşit dedikoduları, bu tıp manipülasyonları ortaya çıkarıyor ve bu manipülasyonlardan da benim vatandaşım ister istemez rahatsız oluyor. Biz bütün bunları hızla aşabilecek kabiliyetteyiz, güçteyiz, bundan hiç kimsenin kaygısı olmasın. Şu an prestijiyle da önümüzde ramazan var. Ramazan ile birlikte inşallah vatandaşlarımıza en ufak bir dert, en ufak bir tasa yaşatmayacağız ve huzurlu bir ramazanı halkımızla birlikte yaşayacağız.”
‘Sadece mart ayında 40’ın üzerinde önderle görüştüm’
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun küme toplantısında “Geçmişte Türkiye kelamı dinlenen bir ülkeydi fakat şu anda Türkiye deyince sırtlarını dönüyorlar” formunda cümle sarf ettiği lisana getirilerek bununla ilgili değerlendirmesi sorulan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Arka geriye bütün devlet liderleri, hükümet liderleri ülkemize geliyorken, bunun yanında bizimle ağır bir telefon diplomasisi yürütüyorken nasıl herkes sırtını dönmüş oluyor?” dedi.
Sadece mart ayında başkanlarla 40’ın üzerinde yüz yüze görüşmesi ya da telefon teması olduğunu aktaran Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle konuştu:
Yaşanan gelişmeler ışığında turizm konusunda Türkiye’nin gelecek sürece nasıl gireceği tarafındaki bir soruyu da yanıtlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Böyle bir periyotta turizmde bir patlama yahut önemli bir yükseliş çok argümanlı bir söz olur” açıklamasını yaptı. Erdoğan, şunları kaydetti:
“Ama Turizm Bakanı’m, bu mevzuda çok çok çabayla ülkelerle görüşmeleri sürdürüyor. Tıpkı halde biz de gerek Rusya gerek Ukrayna gerek Polonya, bütün bölgelerle tekrar görüşmelerimizi sürdürüyoruz. Başta Putin olmak üzere onlar da ‘Turizmde biz bilhassa önünü kesmeyeceğiz, teşvik edeceğiz ve Türkiye’ye vatandaşlarımızın gidişi noktasında rastgele bir mahzur koymayacağız.’ dediler. Şunu da söylüyorlar, tahminen para konusunda Ruble, yani kendi ulusal paralarımızla bu işi yapalım diye bir çıkış kelam konusu olabilir. Bunu aslında biz olağan vakitte Rusya’ya teklif etmiştik. Ulusal paramızla, yerli paramızla bunları yapalım ve Ruble ile Türk Lirası olarak bunu çalıştıralım demiştik. Artık de haklılığımız tam ortaya çıkıyor ve Ruble-TL ve farklı ülkelerle de bunu o ülkelerin paralarıyla yapabileceklerini söylüyorlar. Bu adımı bu biçimde atacağız. Bunun yanında Polonya Cumhurbaşkanı Duda da ‘Biz vatandaşlarımıza Türkiye’ye turizm için gitmeleri noktasında tavsiyede bulunuyoruz.’ dedi. Bize Ukrayna’dan 2 milyonun üzerinde, Rusya’dan 5 milyonun üzerinde turist geliyor. Biz Türkiye olarak muteber bir ülke olmamız hasebiyle turist çekme noktasında inanıyorum ki çok önemli külfetler yaşamayacağız ve İngiltere’den de biz bundan sonraki süreçte daha fazla turist alma imkanını da yakalayacağız. Almanya’dan da hakeza o denli. Çalışıyoruz, çalışacağız. Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ile âlâ bir görüşmemiz oldu ve Almanya-Türkiye ortasındaki diyaloglardan da bundan sonraki süreç için ümitliyim.”
Asgari ücret
Asgari fiyata ilgili olarak yapılan açıklamalar hatırlatılarak “Bir gündem var mı, yıl ortasında minimum fiyatla ilgili yeni bir gelişme, bir artırım olur mu?” sorusuna Erdoğan, “Şu anda daha üçüncü aydayız. Yıl ortasına geldiğimiz vakit esasen Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanım da önüme mevcut durumu getirir. Aslında Vedat Beyefendi sendikalarla bugüne kadar samimi görüş alışverişinde bulunmuştur. Yapılacak görüşmeler sonucunda de yıl ortasında bu türlü bir kıymetlendirme gerektiğinde biz muhakkak vatandaşımızdan, hele hele personelimizden bu türlü bir şeyi esirgemeyiz. Veren el alan elden hayırlıdır” cevabını verdi.
Seçim kanunu
Seçim Kanunu değişikliğiyle ilgili muhalefetten gelen tenkitlere yönelik soruyu da yanıtlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu Seçim Yasası ile ilgili Cumhur İttifakı olarak çalışmalarını bütün samimiyetleriyle ortaya koyduklarını söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları söyledi:
“Barajı belirledik ve bu mevzuda da MHP Genel Lideri Sayın Devlet Bahçeli en ufak bir tereddüt göstermedi. Yeniden bu türlü bir uçak seyahatinde barajı açıklamıştık ve yüzde 7 demiştik. Yüzde 7 baraj teklifimizi o vakit Sayın Devlet Beyefendi de motamot kabul edip gerekli grubuna talimat vermişti. Baraj konusu yüzde 7 olarak şu anda ilgili arkadaşlarımızın çalışmalarına girmiş oldu. Esasen üzerinde durulan mevzu da daha çok bu baraj sorunuydu. Baraj konusunda da ihtilaf falan da olmayınca esasen çalışmaları bitirdik. Arkadaşlarımız da gerek Hayati Beyefendi gerek Feti Beyefendi bu yapılan çalışmayı Meclis’e taşıdılar. Şu anda Meclis’te de Anayasa Komitesi’nde kabul edildi. Fazla vakit harcamadan hızla inşallah bu yeni maddeyi çıkaracağız.”
