Ticaret Bakanlığı, aldatıcı fiyat bilgisi veren ve indirimli satış içerenler reklamlara gelen şikâyetler üzerine, satıcı ve reklam ajansları için “Fiyat Bilgisi İçeren Reklamlar ile İndirimli Satış Reklamları ve Ticari Uygulamaları Hakkında Kılavuz” hazırladı.
AA’nın Bakanlık kaynaklarından aktardığına nazaran, Reklam Heyeti toplantısında alınan prensip kararıyla yürürlüğe giren kılavuzla reklam verenler, reklam ajansları ve mecra kuruluşları açısından fiyat bilgisi içeren ve indirimli satışlara ait mevzuat ‘açıklığa’ kavuşturuldu.
Örneğin teslimat için yapılması gereken mecburî ve makul masraflar haricinde, tüketicinin bir malı edinebilmesi için ödeme yapması gerektiği durumlarda, o mal için “bedelsiz, ücretsiz, ücretsiz” ve gibisi tanımlamalarda bulunulamayacak.
Tüketicinin ödemesi gereken tüm, teslimat ve posta fiyatlarının fiyatla birlikte gösterilmesi temel olacak. Şayet bu fiyatlar makul bir halde evvelce hesaplanamazsa tüketicilere “teslimat fiyatları geçerlidir ve varış yerine nazaran değişebilir” ve gibisi tabirlerle gerekli bilgilendirme yapılacak.
Tüketicinin açık onayı alınmadan ek ödeme yükümlülüğü doğuran seçenekler tabiatıyla seçili olarak sunulmayacak ve bundan ötürü tüketiciden rastgele bir ödemede bulunması talep edilemeyecek.
Bir fiyat yahut indirim reklamı, mağazadaki yahut makul bir kategorideki tüm mal yahut hizmetler için geçerli olmadıkça “net”, “tümü” yahut “her şey” üzere tabirler kullanılamayacak.
İfadeler, tüketicinin anlayabileceği biçimde olacak
Genel fiyat indirimine ait reklamlarda, mal ve hizmet kategorilerinin ve bunlarla ilgili fiyat indirimlerinin açıkça belirtilmesi gerekecek. Kampanyaya dahil olan mal yahut hizmetlerin “kış dönemi ürünleri”, “…marka ürünler”, “mavi noktalı ürünler”, “2. ürüne” ve gibisi tabirlerle tüketicilerin anlayabileceği açık ve anlaşılır bir formda reklamlarda ayırt edilebilir olması gerekecek.
İndirimli satış kampanyalarına ait reklamlarda “…e varan”, “…den itibaren”, “…e kadar” ibaresine okunabilir büyüklükte yer verilecek. Bu ibareler ile indirimli satışa tabi olduğu duyurulan malların kapsamı tüketicinin makul beklentisini karşılayacak nitelikte olması sağlanacak.
Bir mal yahut hizmete ait makul sayılabilecek bir mühlet ve ölçüde, kelam konusu mal yahut hizmeti ya da bunların muadillerini, belirtilen fiyattan sunamayacağına yahut öbür bir yerden tedarik edemeyeceğine ait kâfi bilgi sahibi olunmasına karşın tüketiciyi bu hususta uyarmaksızın mal yahut hizmetlerin o fiyattan reklamı yapılamayacak.
Kısıtlı mühlet uyarısı yapılmayacak
Tüketicinin ani bir karar vermesine neden olmak ve şuurlu bir tercih yapması için gerekli fırsat yahut vakitten yoksun bırakmak emeliyle gerçeğe ters olarak bir mal yahut hizmetin yalnızca “çok kısıtlı bir mühlet içinde belli kurallar altında sunulacağı” belirtilemeyecek. Örneğin, bir seyahat acentesi tarafından aslında daha fazla odanın rezerv edilebilir olmasına karşın “Son 3 oda kaldı” ibaresiyle tanıtımda bulunması bu kapsamda olacak.
Çocuklara yönelik indirimli satış reklamlarında mal yahut hizmetin fiyatının düşük olduğu algısını oluşturacak biçimde, fiyat bilgisinin yanında “Yalnızca” yahut “Sadece” üzere sözler kullanılamayacak. Çocuklar, bir mal yahut hizmeti edinmek için, ebeveynlerini yahut diğerlerini ikna etmeye direkt teşvik edilemeyecek.
Fiyatlar Türk lirası olacak
Tüketicinin yaş, cinsiyet, sıhhat durumu üzere özellikleri yahut ilgili mevzuatı nedeniyle bir vergi, fotoğraf, harç yahut fiyatın hesaplanamaması durumunda bu ögelerin fiyata dahil olmadığı reklamlarda açıkça belirtilecek. Örneğin, krediye ait oranlar ve ödeme meblağları şahıslar ortasında farklılık göstereceği için finansal kredilere ait reklamlarda bu konuya dikkat edilmesi değer taşıyor.
Yurt dışında ifa edilmesi öngörülen paket cins ve eğitim hizmetleri ile yurt dışına yönelik ulaşım ve konaklama hizmetlerinin reklamları hariç olmak üzere, reklamlarda satış fiyatları “Türk lirası”, “TL” yahut “₺” formunda belirtilecek.
Fiyat öteki bir esere bağlıysa, açıkça belirtilecek
Mal yahut hizmetin fiyatının diğer bir mal yahut hizmete bağlı olması halinde, tüketicilerin reklamda yer verilen fiyattan yararlanması için yerine getirilmesi gereken koşullar açıkça söz edilecek.
Taksit meblağlarının verildiği reklamlarda, reklamı yapılan mal yahut hizmetin toplam fiyatı ve taksit sayısı, taksit meblağı ile birlikte, okunabilir büyüklükte gösterilecek.
Reklamlarda bir mal yahut hizmetin, belli yükümlülükleri yerine getirmek şartıyla tüketicilere bedelsiz verileceği taahhüt ediliyorsa buna ait olarak tüketicilerin yerine getirmek zorunda olduğu yükümlülükler reklamın ana iletisinde açıkça belirtilecek.
Fiyatın geçerliliği ile ilgili bir müddet yahut stok sonu varsa bunlar reklamlarda açıkça belirtilecek.
Kişiselleştirilmiş fiyat uygulaması
Bir mal yahut hizmete ait olarak tüketicinin satın alma davranışı ve başka ferdî dataları tahlil edilerek sunulan fiyatın şahsileştirilmiş fiyat olduğu kabul ediliyor.
Tüketiciye bu biçimde bir fiyat sunulması durumunda, bu konuya ait bilgi ile o mal yahut hizmetle ilgili olarak satıcı yahut sağlayıcı tarafından belirlenen aktüel satış fiyatına ve şahsileştirilmiş fiyata tıpkı alanda yer verilecek. Fiyatın epeyce esnek ve süratli bir halde değiştirilmesini içeren “dinamik” yahut “gerçek zamanlı” fiyatlandırma teknikleri, tüketicinin satın alma davranışını yahut başka şahsî bilgilerini tahlil etme süreçlerini içermediği sürece şahsileştirilmiş fiyata ait kararlar kapsamında değerlendirilmeyecek.
Fazla indirim aldatmacası yapılmayacak
İndirim yapıldığını gösteren reklamlarda, indirimden evvelki fiyat, indirimli satışın başlangıç ve bitiş tarihleri ile indirimli olarak satışa sunulan mal yahut hizmetin ölçüsü sonlu ise bu ölçünün açık ve anlaşılır bir biçimde belirtilmesi zarurî olacak. İndirimli satış reklamlarında, mana karışıklığına yol açarak tüketicileri yanıltabilecek yahut gerçekte olduğundan daha fazla indirim uygulanıyormuş izlenimi oluşturacak tabir yahut imgelere yer verilmeyecek.
Bir mal yahut hizmetin indirimden evvelki satış fiyatının tespitinde indirimin uygulandığı tarihten evvelki 30 gün içinde uygulanan en düşük fiyat temel alınacak. Yaş zerzevat, meyve, yumurta, günlük süt, ekmek üzere çabuk bozulma niteliği bulunan mallar için, 30 gün içindeki en düşük fiyat değil, o malın bir evvelki fiyatı temel kabul edilecek.
Bir mal yahut hizmetin satıcı tarafından birden fazla e-ticaret platformu yahut mecrada satışa sunulmasına ait de kurallar hatırlatıldı. Satıcı tarafından bir e-ticaret platformunda reklamı yapılan satış fiyatları, öteki e-ticaret platformunda yapılacak satışlar yahut uygulanacak indirimler için indirimden evvelki satış fiyatı olarak temel alınamayacak.
Bir malın tıpkı e-ticaret platformunda ve tıpkı satıcı tarafından farklı uzantılar üzerinden satışa sunularak farklı indirim oran ve meblağları belirlenmesi halinde, bu durum ortalama tüketici nezdinde uygulanan indirim konusunda mana karışıklığına neden olacağı için mevzuat kararlarına ters kabul edilecek.
