Aydın Ticaret Odası (AYTO) Et ve Süt Eserleri Komitesi, yaptığı açıklama ile bölümün ekonomik sıkıntılarına ait değerlendirmelerde bulundu. Komite tarafından yapılan açıklamada kesimin ekonomik sıkıntılarına dikkat çeken AYTO Et ve Süt Eserleri Komitesi Lideri Turgut Akyol; “Covid-19 pandemi sürecinin negatif tesirlerinden kurtulmadan Rusya ve Ukrayna savaşının patlak vermesi et, süt ve kanatlı (Broiler-Loyer) bölüm ve birleşenlerinin ekonomilerini berbat vurdu ve kesimi para kazanamaz durumda” dedi.
Sektörün sıkıntılarına ve beklentilerine vurgu yapılan açıklamada, tahlil yolları da önerildi.
Savaşın etkileri
Rusya-Ukrayna savaşına vurgu yapıaln açıklamada şu tabirler dikkat çekti:
“Et, süt ve kanatlı (Broiler-Loyer) dalı ve bölüm bileşenlerinin Rusya -Ukrayna savaşı nedeni ile uğradıkları ziyan üretici, işleyici, tüketici kesim açısından incelendiğinde: Üretici kesitin üretim maliyetinin yüzde 60-70’ini yem sarfiyatları oluşturmakta, arpa, buğday, mısır, soya, ayçiçeği küspesi üzere yemin hammaddesi de Rusya ve Ukrayna’dan ithal edilmektedir. İthalatta lojistik meşakkatler da mevcut olduğundan, hayvan beslemede kullanılan kesif yemin ayda 2-3 kere artırım görmesi üretici bölümü mağdur etmektedir. Ayrıyeten üretimde kullanılan elektrik gücü, akaryakıt, hayvan sıhhatinde kullanılan veteriner ilaçlarının fiyatlarının çok artması, üretim maliyetlerini arttırmaktadır. Üretim yapan dal ve bileşenleri koydukları sermaye ve emeğin karşılığını alamamakta ve hasebiyle bölümden kaçışlar olmaktadır.”
‘Fiyatlar yükseliyor satışlar düşüyor’
Sektörün küçülmeye gittiğine dikkat çekilen açıklamanın devamında şunlar söylendi:
“Sektörün küçülmesiyle birlikte üretimde azalma da meydana gelmektedir. Dalda anaç ve dişi sığır bölümü olduğundan işletmeler küçülmekte, kırmız et üretiminde azalma olmaktadır. Ana olmadan dana olmayacağından, et ve süt de olmaz. Hasebiyle kırmızı et ve süt üretimi kasveti yaşanma ihtimali daha da yükselmektedir. Üretici kısmın üretim isteği azalmakta ve motivasyonu düşmektedir. Fabrikacı, mandıracı üzere işleyici kesim, ham maddeyi değerli alması, personellik maliyetlerinin yüzde 50 artması, üretimde kullanılan güç, yakıt, ambalaj, paklık hususlarının fiyatlarının artması üretim maliyetlerini yükseltmekte, işleyicilerin kar marjları düşmektedir. Üretilen eserlerin fiyatlarının yüksek olması nedeniyle satışlar düşmektedir.”
‘Üretici desteklenmeli’
Yüksek fiyat sebebi ile tüketicinin de alım yapamadığına dikkat çeken Et ve Süt Eserleri Komitesi Lideri Turgut Akyol, şu halde konuştu:
“Tüketici kesim ise eserlerin fiyatlarının yüksek olması nedeni ile gereğince alım yapmamaktadır. Hasebiyle üretici- işleyici-tüketici umutlarını kaybetmek üzeredir. Sonuç olarak et, süt, yumurta üretiminin arttırılması için hayvan beslemede kullanılan kesif yemlerin fiyatları sabitlenmeli, üreticiye kesif yem dayanağı sağlanmalıdır. Et, süt, yumurta üretiminde kullanılan elektrik gücü, akaryakıt fiyatları düşürülmeli, et süt yumurta üretimi yapan dal ve bileşenlerinin vergi, SGK borçları faizsiz olarak ertelenmelidir. Bölümün düşük faizli krediye ulaşımı kolaylaştırılmalı, tüketicinin alım gücü yükseltilmelidir. Mutlaka canlı hayvan, et, süt eserleri ithal edilmemelidir. Et, süt üretimi yapan ve satanlara yeni teşvikler verilmeli, dayanaklar arttırılmalıdır.”
Turizm beklentisi
Beklentilerinin turizm döneminin en kısa vakitte açılması olduğunu kelamlarına ekleyen Akyol; “Beklentimiz, turizm dönemin en kısa vakitte açılması ile birlikte otellerin tam doluluk oranında çalışması yönündedir” dedi.
“Otellerin yüksek doluluk ile faaliyet göstermesi et, süt eserlerinin tüketimini arttıracağından ekonomik istikametten bölümün rahatlayacağı varsayım edilmektedir” diyen Akyol, “2020 yılında TÜİK bilgilerine nazaran, Türkiye’de 488 bin 557 büyükbaş hayvan varlığıyla 8 milyon 566 bin 298 ton süt üretimi ile 7. sırada yer alan Aydın’ımızın kendimize has, markalaşmış et, süt eseri bulunmamaktadır. Bu çerçevede odamız ve başka kuruluşlarca gerekli çalışmaların başlatılması vilayetimize yarar sağlayacak, dal ve bileşenlerinin ekonomilerini canlandıracaktır” diye konuştu.
