Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesi nedeniyle ayçiçeği ithalatının durduğu ve yağ temininde meselelerin yaşandığı Türkiye’de bu kere de hayvan yemi krizinin gündemde olduğuna dikkat çekildi.
Eski Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Lideri ve yüksek ziraat mühendisi Ferdan Çiftçi, Toprak Mahsulleri Ofisleri önünde oluşan yağ kuyruklarını kıymetlendirdi.
‘Kotalı yem satışı başlayabilir’
Rusya ile Ukrayna ortasındaki Azak Denizi’ndeki limanların gemi trafiğine ve ticarete kapatıldığını anımsatan Çiftçi şöyle konuştu:
“İhracat ve ithalatta meşakkatler yaşanıyor. Rusya’nın dünya iktisadında swift ödeme sisteminden çıkarılması büyük bir sorun. Rus firmaları bunu şu anda barter sistemiyle yani kabaca değiş tokuş ile çözmeye çalışıyorlar. Yemin hammaddesi olan ayçiçeği yağı küspesini yüklü Rusya’dan temin ediyoruz. Bu da soya ile birlikte yem endüstrimizin temel hammaddelerinden biri. Yem endüstrinde ve buna bağlı olarak hayvancılığımızda önemli kasvet yaşanacak. Esasen yem fiyatları, girdiler nedeniyle önemli oranda artmıştı. Yem ezası baş gösterecek. Soyayı Amerika, Arjantin ve Brezilya’dan ithal ediyoruz. O nedenle bu ithalatta yaşanacak ezalar yem üretimini etkileyeceği için bu da besiciyi ve süt üreticisini etkileyecek. Hem fiyatlar yükselecek hem de yem bulamama üzere sıkıntılarla karşılaşacağız. Savaş çabuk bitmez ve derinleşecek olursa gelen duyumlara nazaran firmaların kotalı yem satışına gidebileceği dillendiriyor.”
‘Alternatif pazar bulmak zor’
Türkiye’nin Rusya pazarını ikame edebileceği fazla alternatifinin olmadığını vurgulayan Çiftçi, şöyle devam etti:
“İkame edersen de hangi fiyattan yapacaksın. Petrol fiyatları yükseliyor. Rusya’dan küspeyi almakta Arjantin’den getirmek ortasında fark olacak maliyet açısından. Ayçiçek yağı krizi önümüzdeki süreçte ne yazık ki hayvancılığımızı etkileyecek. Ayçiçeği küspesinin ithalatında yaşanacak dertler nedeniyle bir hayvancılık krizi tehlikesiyle karşı karşıyayız. Yem fabrikaları huzursuz. Dal kendi ortasında badireleri konuşuyor zira hammaddeyi getiremiyorlar. Tedbir olarak kotalı yem satışlarının olabileceği konuşuluyor. Bu da önemli bir külfet. Üretime dönük siyasetleri hayata geçirmemiz lazım.”
‘Bakanlık gerçekleri görmezden geliyor’
Tarım ve Orman Bakanlığı’nı gerçekleri görmemekle eleştiren Ferdan Çiftçi şunları söyledi:
“Bir an evvel kendimize yeten üretim siyasetini hayata geçirmemiz gerekiyor. Bunun yolu; çiftçi ürettiğinden kazanacak ve bunu ekecek. Ayçiçeği birebir vakitte kuraklığa sağlam bir bitki. Topraklarımız üretime müsait. Üretimimizi artırmamız gerekiyor. Girdi maliyetleri konusunda takviye verilmesi gerekiyor. 29 lira üzere dekar başına mazot takviyesi veriliyor. 2022’nin takviyeleri üretimden sonra açıklanıyor, yıl sonuna hakikat. Daha 2021’in takviyeleri Mart-Nisan ayında ödenebilirse şanslı sayılacağız. Ödemelerin kâfi seviyede ve vaktinde olması gerekiyor. Planlama yapabilmek için takviye ölçüsünü çabucak açıklamak zorundasınız. Yeni şartlara nazaran üreticinin ziyanını telafi edecek desteklemeler yapılmalı. Maalesef gerçekleri görmemek biçiminde devam ediyorlar. Bunları görmezsek tahlil üretemeyiz. ‘Bunlar yok’ demekle olmuyor. Tarım Bakanlığı’nın ‘Ayçiçek yağında kahır yok’ demesi hakikat değil. Fotoğraflar ortada. Sorunu teşhis ve kabul etmek gerekiyor.”
